Περί booktok, bookstagram, pr boxes και τέτχια...

Θέλω να βρω τις σωστές λέξεις να πω αυτά που σκέφτομαι ώστε να μην παρεξηγηθώ. 

Ένας πολύ διαδεδομένος τρόπος διαφήμισης στις μέρες μας για τους εκδοτικούς είναι.. οι ίδιοι οι αναγνώστες. Αντί να πληρώσουν κάποιον διαφημιστή, ηθοποιό ή κάτι τέτοιο, "προσλαμβάνουν" αναγνώστες πληρώνοντάς τους με δωρεάν βιβλία (πάρα πολύ καλό ντιλ, μιλώντας ως αναγνώστρια), αλλά σχεδόν ποτέ με χρήματα (πάρα πολύ κακό ντιλ, πράγμα που δεν γίνεται στο εξωτερικό, ε;) ΕΝΙΓΟΥΕΪ! 

Πλέον μαθαίνεις για τις νέες κυκλοφορίες από bookstagramers και booktokers που ενημερώνονται άμεσα από τον ίδιο τον εκδοτικό, πέρα από τις ήδη στοχευμένες διαφημίσεις με τις οποίες έτσι κι αλλιώς σε βομβαρδίζουν τα σόσιαλ (ώστε να μην έχεις δικαιολογία, κυρία κυρία δεν ήξερα, ΠΩΣ δεν ήξερες, έχει βουίξει το σύμπαν!). Γιατί ΚΑΘΕ νέο βιβλίο που βγαίνει ΠΡΕΠΕΙ να πωληθεί, πρέπει να εξαντληθεί αν είναι δυνατόν από τις πρώτες μέρες κυκλοφορίας του, δε δεχόμαστε μετριότητες (μπορεί το ίδιο το βιβλίο να μην είναι ΚΑΝ μετριότητα, αλλά αυτό είναι ένα άλλο κεφάλαιο). Πρέπει να το θέλουμε όλοι να το έχουμε από τους πρώτους, να το κάνουμε και προπαραγγελία (άσχετα αν αυτός που θα το πάρει από το βιβλιοπωλείο τελικά θα το πάρει πριν από σένα, ποιος ο σκοπός και της προπαραγγελίας, πες μου!). Πρέπει ΚΥΡΙΩΣ να το πάρουμε, όχι απαραίτητα να το διαβάσουμε κιόλας, αυτό είναι πλέον.. άνευ σημασίας. Ο καταιγισμός των νέων βιβλίων, των νέων κυκλοφοριών είναι ασταμάτητος, βλέπεις να ανοίγουν κουτιά και κουτιά και να κάνουν στοίβες τα νέα βιβλία, κι είναι τόσοι πολλοί που κάπου νιώθεις πως.. μόνο εσύ έχεις μείνει να μην παίρνεις τα βιβλία σου δωρεάν και να πρέπει να τα πληρώσεις. Και γιατί να το κάνεις αυτό τελικά; 

Τι διαφορά έχει η Μαρία (τυχαία επιλογή ονόματος) από την Αλίκη;
Η Μαρία είναι πιο δημοφιλής.

Επομένως, εγώ πληρώνω από την τσέπη μου το ότι δεν είμαι το ίδιο δημοφιλής με τη Μαρία, η οποία Μαρία και θα πάρει δωρεάν ΟΛΑ τα βιβλία, και θα είναι καλεσμένη σε μυστικά πάρτι μόνο για τους εκλεκτούς, και θα λάβει υπέροχα pr boxes για επιβράβευση του πόσο πιο δημοφιλής είναι σε σχέση με όλους τους υπόλοιπους, τα οποία pr boxes δεν είναι ΚΑΝ προϊόντα προς πώληση! Επομένως η Μαρία ΚΑΙ ΜΟΝΟ η Μαρία δικαιούται να λάβει το βιβλίο της μαζί με δωράκια σε όμορφο κουτί με ένα ποίημα μαζί ξερωγω και χρυσόσκονη από νεράιδες! Εγώ αν παραγγείλω από τον εκδοτικό το βιβλίο θα πάρω: το βιβλίο. Και την απόδειξή του. Και πολύ μου είναι. Αφού δεν είμαι σαν τη Μαρία.

Έτσι δημιουργείται καλώς ή κακώς άλλος ένας διαγωνισμός, ένας αθέμιτος ανταγωνισμός ποιος έχει τους πιο πολλούς ακόλουθους (ποιος θα ανεβάσει πρώτος ενημέρωση για τη νέα κυκλοφορία! Άκουσον άκουσον!) και πάρα πολλά δυσάρεστα συναισθήματα από τους λίγους, ελάχιστους πραγματικά που έχουν μείνει έξω από το χορό. Δεν καταλαβαίνω και ποτέ δεν έχω καταλάβει τι σκοπό έχουν οι εκδοτικοί να μας δείξουν ένα προϊόν που δεν διατίθεται προς πώληση  (αναφορικά με τα pr boxes).

Κι ύστερα έρχεται η Μαρία (και όλες οι Μαρίες) και γράφουν κριτική για το βιβλίο που έλαβαν δωρεάν από τον εκδοτικό, που για να εκφράσουν την ευγνωμοσύνη τους κι αφού είναι συνεργάτες πλέον, θα πουν μόνο τα καλύτερα γι' αυτό το βιβλίο που δεν έχει βγει άλλο σαν κι αυτό (γελάω!) και δεν έχει ταίρι, και πρέπει ΝΑ ΔΙΑΒΑΣΤΕΙ ΑΠΟ ΟΛΟΥΣ! Προφανώς και κανείς πλέον δεν πιστεύει τη Μαρία και την άποψή της, δεν ξέρω αν το ξέρετε, είναι μια άποψη πληρωμένη με πολλά φρουφρου που η Μαρία προφανώς δε θέλει σε καμία περίπτωση να χάσει κι αυτό κάνει μπαμ από μακριά!

Ωστόσο όσο περνάει ο καιρός αντιλαμβάνομαι πως μεγάλοι εκδοτικοί που κάποτε οι επιλογές τους είχαν αξία και το όνομά τους πάνω στο βιβλίο ήταν εγγύηση, δεν νοιάζονται καθόλου για το περιεχόμενο του ίδιου του βιβλίου που επιλέγουν να μεταφράσουν και συνεπώς τους λόγους για τους οποίους κάποτε τους εμπιστευόμασταν. Πλέον το ΜΟΝΟ που έχει σημασία είναι η εξωτερική εμφάνιση, το βιβλίο να έχει σκληρό εξώφυλλο και sprayed edges, να είναι έτοιμο για φωτογράφιση και βιντεοσκόπηση, ασορτί με τα ψεύτικα νύχια που θα κάνουν πάνω τσικιτσικιτσικι για το #asmr. Γιατί πλέον, δεν έχει τόση σημασία η αξία του βιβλίου ως ουσία, αλλά περισσότερο ως αντικείμενο.

Να μην παρεξηγηθώ ΑΓΑΠΩ το βιβλίο ως αντικείμενο, με θλίβει όμως που πλέον γίνεται ΜΟΝΟ αυτό.

Και θα ολοκληρώσω με τον εξής προβληματισμό: γιατί πρέπει να πάρουμε όλοι το ίδιο βιβλίο; Θυμάμαι παλιά, πριν το χαμό των σόσιαλ, που πήγαινα στο βιβλιοπωλείο, διάβαζα την περίληψη κι επέλεγα βάση αυτής το βιβλίο που θα πάρω. Πλέον θα βγει ένα κύμα υποστήριξης της Τέταρτης Πτέρυγας ας πούμε *αποτοπουθενα* και θα πρέπει όλοι να τη διαβάσουμε αμέσως τώρα. Κι εγώ που θέλω το cosy fantasy. Κι εσύ που θέλεις το κλασσικό. Κι εκείνος που θέλει το χόρορ, κι εκείνη που θέλει το ρομάντζο και τις πιπεριές. Η προσωπική άποψη και το γούστο έχουν γίνει μια σούπα που ορίζει μια καλή ομάδα μάρκετινγκ διαμέσου των συνεργατών-ινφλουένσερ τους που αποφασίζουν πως αυτό το βιβλίο είναι τέλειο και πρέπει να διαβαστεί από όλους, ανεξαρτήτου γούστου και προσωπικότητας (ποιας προσωπικότητας πλέον!).

Θέλω να πιστεύω πως αντιλαμβάνεσαι πού το πάω και πως δεν μιλάω από ζήλια ή κάτι τέτοιο για τους πιο δημοφιλής από εμένα, αν και ίσως αυτός να είναι ο απώτερος σκοπός όλου αυτού, κινούμενη από ζήλια να προσπαθήσω να μοιάσω στη Μαρία, αγοράζοντας όλα τα βιβλία που έχει και η Μαρία. Προσωπικά δεν το έχω κυνηγήσει ποτέ, αν με ρωτάς, με συνεργασίες, καθώς με ξέρω και ξέρω πως αν δεχόμουν ένα σωρό βιβλίων δωρεάν αυτό θα με μπλόκαρε (όπως και έχει συμβεί στο παρελθόν) και δε θα ήμουν συνεπής (όπως και έχει συμβεί στο παρελθόν), παρά το ότι ακούγεται του ονείρου το να μην πληρώνεις για τα βιβλία σου!

Κυρίως δε θα ήθελα ποτέ και σε καμία περίπτωση να φιμωθεί η πραγματική μου άποψη για ένα βιβλίο επειδή μου χαρίστηκε. Ο μόνος λόγος να περιορίσω μια αρνητική άποψη στα απολύτως απαραίτητα (ή ίσως να μην την εκφράσω καν) είναι για να μην προσβάλω τον συγγραφέα ή εκείνον τον αναγνώστη που το αγαπάει. 

Είμαστε αναγνώστες και αυτό είναι πολύ όμορφο και πολύ σπουδαίο. Αγαπάμε το βιβλίο, ας μην το κάνουμε κάτι επιφανειακό και απλά ένα ακόμη μέσο αυτοπροβολής.

Εκεί που θέλω να καταλήξω είναι πως, όπως σε πολλούς τομείς της καθημερινότητάς μας, έτσι και στα βιβλία μας πια, έχει περισσότερη σημασία η εμφάνιση και το πόσο δημοφιλής είσαι, παρά η ουσία και η ειλικρίνεια. Και κάπως μου φαίνεται θλιβερό...

1 σχόλια

  1. Μόνο καρδουλες για το σχόλιό σου. Αν και αυτή η πλευρά συνδέεται με το ότι το κάνουν επάγγελμα. Δυστυχώς, όλα τα επαγγέλματα έχουν την κυνική τους όψη.

    ΑπάντησηΔιαγραφή