"Δείπνο για Δέκα" της Αγκάθα Κρίστι

Το παρόν άρθρο αφορά την παράσταση του 2015

 
Ένα εντελώς διαφορετικό θέμα ήρθε αυτή τη βδομάδα στη Χώρα των Βιβλίων. Πρόκειται για ένα θεατρικό έργο μυστηρίου, που παίζεται αυτό τον καιρό στην Κατερίνη, και είναι εμπνευσμένο από ένα από τα καλύτερα (ίσως και το καλύτερο) και πιο συναρπαστικά έργα της Αγκάθα Κρίστι: τους "Δέκα Μικρούς Νέγρους" σε διασκευή Τόλη Πιπερίδη και σκηνοθεσία Θανάση Μαργαρίτη.
Ένα μυστήριο ποίημα κρέμεται στον τοίχο.
Τι είδους αρρωστημένη φάρσα να 'ναι αυτή;
Η ιστορία μας διαδραματίζεται στο ιδιωτικό νησί Νέγρο, όπου καλούνται δέκα εντελώς άγνωστοι μεταξύ τους άνθρωποι, ως καλεσμένοι της πλούσιας οικογένειας των Νώστος, μόνο που στην πραγματικότητα κανείς δεν τους γνωρίζει προσωπικά. Έτσι βρίσκονται απομονωμένοι (και σύντομα αποκλεισμένοι), να ανακαλύπτουν και να αποκαλύπτουν το σκοτεινό παρελθόν του καθενός τους, εγκλήματα για τα οποία ποτέ τους δεν πλήρωσαν και από τα οποία κατάφεραν να ξεφύγουν. Τουλάχιστον στα χαρτιά, αφού η πραγματικότητα είναι εντελώς διαφορετική. Και σα να μην έφταναν όλα αυτά, αρχίζουν και πεθαίνουν ο ένας μετά τον άλλο, με τρόπους παράξενους που δεν μπορούνε να προβλέψουν, κι ας μοιάζουν τόσο με εκείνο το τραγουδάκι που λέγαμε μικροί:
Δέκα μικροί νέγροι για δείπνο πήγανε, 
Ο ένας τους επνίγηκε, εννέα μείνανε. 
Εννέα μικροί νέγροι, ξαγρύπνησαν νεκρό, 
Ο ένας εκοιμήθη και μείνανε οκτώ. 
Οκτώ μικροί νέγροι στο Ντέβον ταξιδέψαν 
Ο ένας έμεινε εκεί, επτά μόνο επιστρέψαν. 
Επτά μικροί νέγροι, να κόψουν ξύλα πήγαν, 
ο ένας κόπηκε στα δυό και μόνο έξι μέιναν. 
Εξι μικροί νέγροι με ένα μελίσσι παίξαν, 
Μια μέλισσα έναν κέντρισε και οι άλλοι πέντε τρέξαν. 
Πέντε μικρα νεγράκια, τους δικηγόρους παίξαν 
Το ένα αθωώθηκε, τέσσερα μόνο κλέψαν. 
Τέσσερις μικροί νέγροι να κολυμπήσουν βγήκαν, 
το χέλι έναν ξεγέλασε και τρείς μόνο σωθήκαν. 
Τρία μικρά νεγράκια, τα ζώα παν να δούν 
Μια αρκούδα έναν έφαγε και πίσω δυό γυρνούν. 
Δύο μικρά νεγράκια στον ήλιο ξαπλωμένα, 
το ένα όμως κάηκε και πίσω έμεινε ένα. 
Ένας μικρός νέγρος, έμεινε μόνο ένας 
Κρεμάστηκε ο κακόμοιρος, δεν έμεινε κανένας.
Τα φαντάσματα του παρελθόντος επιστρέφουν.. και είναι πολλά!
Πάρα πολλά!
Το υπόγειο του θεατρικού εργαστηρίου Commedia μεταμορφώθηκε για τις ανάγκες του έργου σε ένα πλούσιο σαλόνι μιας άλλης εποχής, και το κοινό που κάθισε γύρω από τη σκηνή, ένιωθε κάποιες στιγμές πως είναι μέρος της ιστορίας. Οι ηθοποιοί, από τους οποίους μερικούς τους γνωρίζω και προσωπικά, μεταμορφώθηκαν στους ήρωες της ιστορίας, έτσι που ναι μεν ένιωθα πως μου ήταν γνωστοί, μα παράλληλα μου ήταν κι εντελώς ξένοι, άνθρωποι που μόνο εμφανισιακά έμοιαζαν με τους φίλους μου, ενώ στην πραγματικότητα ήταν κάποιοι άλλοι.
Κοντά σε όλα τ' άλλα, οι αποκλεισμένοι
έχουν να αντιμετωπίσουν και ο ένας τον άλλο.
Η παράσταση κύλησε ευχάριστα, μέχρι και με αγωνία σε κάποιες στιγμές, με εμάς να προσπαθούμε να μαντέψουμε ποιος άραγε να είναι ο δολοφόνος, να κρύβεται κάποιος στο νησί ή μήπως να 'ναι κάποιος από τους δέκα; 

Παίζουν οι (κι ένα μικρό σχόλιο για τον καθένα):

Θανάσης Μαργαρίτης (συνταρακτικός στην σκηνή όπου χάνει τα λογικά του, άραγε μήπως τα έχει ξαναχάσει πιο παλιά και διέπραξε κάποιο έγκλημα; μήπως θα το ξανακάνει;)
Βάλια Βατζόλα (μια φαντασμένη ηθοποιός, πραγματική ντίβα, μα μπροστά στη δόξα και την καλοπέρασή της θα ήταν ικανή να σκοτώσει;)
Λένα Αποστολίδου (μπαίνει πρώτη στη σκηνή και δεν είναι διόλου αγχωμένη -εγώ ήμουν πιο αγχωμένη-, τόσο που σε κάνει να αναρωτιέσαι αν εκείνη τους κάλεσε όλους στο νησί)
Γιάννης Ζαβανδίας (τόσο ήρεμος στο ρόλο του μα τόσο αληθινός, μήπως με ένα ποτηράκι παραπάνω μπορεί να πάρει μια ζωή;)
Κατερίνα Κουκουλή (μια αγέρωχη και αποφασιστική δικαστίνα, ικανή μέχρι και για φόνο στο όνομα του νόμου;)
Βασιλική Δάφκου (η ψύχραιμη γιατρός που χρειάζεσαι σίγουρα όταν είσαι αποκλεισμένος σε ένα νησί... ή μήπως όχι;)
Αρχοντία Σαμαρά (μια επικριτική θεούσα, να είναι άραγε τόσο επικίνδυνη όσο είναι αντιπαθητική;)
Εύα Μαυρομάτη (η αστυνομικός της παρέας, φοβερή και δυναμική, άλλωστε ένας "βρώμικος" αστυνομικός δεν είναι σπάνιο φαινόμενο)
Τόλης Πιπερίδης (ένας στρατιωτικός που έχει περάσει πολλά, και λένε πως στον έρωτα και στον πόλεμο όλα επιτρέπονται, μήπως κάποιες φορές και μετά τον πόλεμο;) 
Μαρία Καραγεώργου (η, εξαιρετική στο ρόλο της, γραμματέας, που ισχυρίζεται πως δε γνωρίζει τα ίδια της τα αφεντικά, να την πιστέψουμε; ή να υποπτευθούμε πως αυτή κρύβεται πίσω από όλα αυτά;)

μετάφραση-σενάριο
Τόλης Πιπερίδης
Δεν μπορώ να πω πως έχω ιδιαίτερη εμπειρία από θέατρο, καθώς το τελευταίο που θυμάμαι να έχω δει ήταν με τη Βουγιουκλάκη (!), αλλά πραγματικά μου άρεσε το συγκεκριμένο, και όχι μόνο επειδή έπαιζαν φίλοι μου. Το βρήκα εξαιρετικά ενδιαφέρον και ανυπομονώ να δω ακόμη περισσότερα έργα, ιδίως αν πρόκειται για μεταφορές αγαπημένων μου βιβλίων!

Οι παραστάσεις ξεκίνησαν το Σάββατο 14 Μαρτίου και θα συνεχιστούν για τα επόμενα δύο Σαββατοκύριακα, 21-22 και 28-29 Μαρτίου αντίστοιχα. Το θεατρικό εργαστήρι Commedia βρίσκεται στην οδό Σβορώνου 40 (κοντά στην παλιά πυροσβεστική), η παράσταση ξεκινάει στις 8:00μμ και η είσοδος είναι στα 10€. Για κρατήσεις, μπορείτε να καλέσετε στο: 6985688550 (και καλύτερα να το κάνετε γιατί δεν θα βρείτε εύκολα θέσεις)

16 σχόλια

  1. Λυπάμαι, αλλά θα διαφωνήσω μαζί σου. Παρακολούθησα την παράσταση και το μόνο που με "κράτησε" ήταν η συγκινητική προσπάθεια των ερασιτεχνών συντελεστών, κάποιοι από τους οποίους ξεχώριζαν πραγματικά (ιδιαίτερη προσωπική προτίμηση στις κυρίες Κουκουλή, Σαμαρά και Καραγεώργου - την τελευταια την έχω ξαναδεί στην "Αγγελία" και μου είχε κάνει πολύ καλή εντύπωση και τότε).

    Από εκεί και πέρα, έχω να πω τα εξής:

    - Η διάρκεια της παράστασης ήταν υπερβολική. Σε κούραζε.

    -Η διασκευή του κειμένου μου φάνηκε κάπως υπεραπλουστευμένη και με πολλές επαναλήψεις. Παρεμπιπτόντως, σε κάποια φάση, μια ηθοποιός λέει "η δικάστρια". Το σωστό φυσικά είναι "η δικαστής". Ευελπιστώ να οφείλεται σε σαρδάμ κι όχι σε λάθος του κειμένου. Μου άρεσε ωστόσο το εύρημα με το παραλήρημα του στρατηγού.

    - Η σκηνοθεσία ήταν, επιεικώς, πολύ κακή. Οι περισσότεροι φιλοξενούμενοι στο Νησί του Νέγρου, παρότι πρόκειται για τελείως διαφορετικούς μεταξύ τους ανθρώπους, έχουν πανομοιότυπες αντιδράσεις, μετά από κάθε φόνο. Ααααα Ωωωωω Ιιιιιι ω Θεέ μου! Πολλές κορόνες, πολύ υστερία. Καταντούσε κωμικό. Ενώ στο βιβλίο είναι σαφής η διάκριση μεταξύ τους, αναδύονται ανάγλυφοι οι χαρακτήρες, κάτι στο οποίο, τόσο το κείμενο, όσο και η σκηνοθεσία, αποτυγχάνουν παταγωδώς.

    -Κατά την προσωπική μου άποψη, η ερμηνεία του κου Μαργαρίτη, του μοναδικού επαγγελματία ηθοποιού της παράστασης, δεν είναι σε πολύ ανώτερο επίπεδο από τους μαθητές του. Θα ήταν πολύ καλύτερος αν δε φώναζε τόσο πολύ. Όλοι οι χαρακτήρες έχουν σκηνές που χρειάζονται εσωτερική ερμηνεία, η οποία συνήθως έλειπε. Το ξέσπασμα πρέπει να είναι η εξαίρεση, όχι η ρουτίνα. Θα όφειλε, ως σκηνοθέτης, να έχει κατα νου ότι οι χαρακτήρες δεν είναι Έλληνες, αλλά φλεγματικοί Βρετανοί που έζησαν πολλές δεκαετίες πριν. Η τελευταία σκηνή, επίσης, δεν έχει την ένταση της κορύφωσης του δράματος.

    -Για τα ανύπαρκτα κοσυτούμια, τι να πει κανείς; Θα έπρεπε να κάνουν τον κόπο να ράψουν κάτι υποτυπώδες, που να σε βάζει κάπως στο κλίμα της εποχής. Ειδικά η αστυνομικός, η γιατρός και η σταρ δείχνουν παντελώς εκτός τόπου και χρόνου. Μάξι εξώπλατο φόρεμα και καστόρ χειμωνιάτικες μπότες...

    Η κριτική μου μπορεί να είναι δηκτική, αλλά δεν είναι κακοπροαίρετη, ειλικρινά. Απλά έχω παρακολουθήσει αρκετές παραστάσεις στη ζωή μου και κανένας από τους συντελεστές δεν είναι φίλος μου. Το μόνο που ίσως επηρεάζει την κρίση μου, είναι η μεγάλη μου λατρεία για το έργο της Κρίστι, το οποίο έχω αναγνώσει κατ' επανάληψη. Υπάρχει καλό υλικό, αλλά χρειάζεται μια αρκετά διαφορετική προσέγγιση με πολύ περισσότερη προσοχή στις λεπτομέρειες.

    Γενικά, το όλο πρότζεκτ "10 μικροί νέγροι" ήταν υπερφιλόδοξο. Χάνει πάρα πολύ χωρίς τα κατάλληλα σκηνικά, έχει πολλές σκηνές όπου οι χαρακτήρες μονολογούν ή παραδίδονται στις σκέψεις τους, γενικά είναι πολύ απαιτητικό και γι' αυτό καθόλου κατάλληλο για ερασιτεχνική παράσταση. Πολύ καταλληλότερο θα ήταν το "Πρόσκληση σε φόνο", που έχει εξίσου πολλούς χαρακτήρες, κυρίως γυναικείους, οπότε και δε θα χρειαζόταν αλλαγή του φύλου τους - πράγμα που εμένα με έβγαλε από το κλίμα σχεδόν εξ αρχής. Στα αγγλικά λέγεται "A murder is announced".

    Ελπίζω να δημοσιευτεί το σχόλιό μου και να μην πικραθεί κανείς από αυτό. Είναι απλά τροφή για σκέψη.

    ΑπάντησηΔιαγραφή
    Απαντήσεις
    1. Γεια σου Δανάη κι ευχαριστώ για το σχόλιό σου, φυσικά θα δημοσιευόταν, όλες οι γνώμες είναι καλοδεχούμενες και σεβαστές.

      Εγώ προσωπικά δεν έχω ιδιαίτερη εμπειρία από θέατρο, όπως είπα και παραπάνω τελευταία φορά που πήγα σε θέατρο ήταν στη Βουγιουκλάκη και ήμουν 4 κάπου εκεί. Γι' αυτό και η γνώμη μου μπορεί να μην έχει και τόση βαρύτητα, απλά ...μου άρεσε. Πέρασε ευχάριστα η ώρα μου και δεν βαρέθηκα. Ήταν ευχάριστο δε, που ήταν μεταφορά βιβλίου που έχω διαβάσει και είναι αγαπημένο (επίσης ευχάριστο το ότι το έχω διαβάσει τόσα χρόνια πριν που δε θυμόμουν πολλές λεπτομέρειες πέρα από κάποια βασικά)

      Σίγουρα πρόκειται για ερασιτεχνική παράσταση, και ξέρω πως κάποια από τα παιδιά δεν είχαν ξαναπαίξει σε κάτι τέτοιο και αναμφίβολα ένα έργο της μεγάλης Κρίστι μπορεί όχι μόνο να είναι απαιτητικό, αλλά και να έχει πολλούς φανατικούς που θα έχουν και πιο υψηλές απαιτήσεις.

      Το μόνο που σκεφτόμουν παρακολουθώντας την παράσταση ήταν πως θα ήταν ενδιαφέρον αν γινόταν απόδωση στα ελληνικά, με ελληνικά ονόματα και τέτοια (αν επιτρέπεται τόσο μεγάλη αλλαγή, δεν ξέρω τι γίνεται σε τέτοιες περιπτώσεις και μέχρι πού μπορείς να το αλλάξεις ένα έργο), γιατί τα αγγλικά τα ξεχνούσα. Βέβαια δεν ήταν κάτι που με ενόχλησε, απλά αναρωτιόμουν πώς θα ήταν.

      Το "Πρόσκληση σε φόνο" από την άλλη δεν το έχω διαβάσει, αλλά με έβαλες σε σκέψεις να το ψάξω με την πρώτη ευκαιρία.

      Διαγραφή
  2. Από ό,τι θυμάμαι, ούτως ή άλλως άλλαξαν κάποια ονόματα, τα αντικατέστησαν δηλαδή με άλλα αγγλικά. Δεν ξέρω τι σκοπό εξυπηρετούσε αυτό, αλλά δε με ενόχλησε, να πω την αλήθεια. Ούτε και η αλλαγή του δολοφόνου με ενόχλησε, προφανώς έγινε για να υπάρχει αγωνία, καθώς οι περισσότεροι ξέρουν τι έγινε στο βιβλίο και ίσως να εξυπηρετούσε συνολικότερα την παράσταση, αυτό το ξέρουν οι συντελεστές μόνο.

    Όμως ακριβώς λόγω της αδυναμίας μου στην Κρίστι, είμαι αυστηρή. Φυσικά όμως δεν περιμένω να συμφωνούν κι άλλο μαζί μου, ίσα ίσα χαίρομαι αν οι υπόλοιποι θεατές ευχαριστήθηκαν περισσότερο από εμένα.

    ΑπάντησηΔιαγραφή
  3. Ανώνυμος22/3/15 11:46 μ.μ.

    http://el.wiktionary.org/wiki/%CE%B4%CE%B9%CE%BA%CE%AC%CF%83%CF%84%CF%81%CE%B9%CE%B1 Ευτυχώς που υπάρχει και η τέχνη του θεάτρου και μας βοηθά να εμπλουτίσουμε το λεξιλόγιο μας.

    ΑπάντησηΔιαγραφή
    Απαντήσεις
    1. Ούτε κι εγώ είχα ξανακούσει τη λέξη "δικάστρια" και μου φαίνεται πιο γνώριμο το "δικαστίνα", αλλά όπως και να 'χει εμπιστεύομαι τον σεναριογράφο, φιλόλογος γαρ ;)

      Διαγραφή
    2. Το "δικαστίνα" είναι μια εκλαϊκευμένη λέξη που χρησιμοποιείται ευρέως για να περιγράψει τη γυναίκα δικαστή, όπως το "αστυνομικίνα". Συμβαίνει να εργάζομαι στο συγκεκριμένο χώρο και θα μου επιτρέψετε να έχω μια πιο εμπεριστατωμένη άποψη...ακόμα κι αν υπήρχε σαν τύπος στο παρελθόν, δε χρησιμοποιείται στη νέα ελληνική. Δεν το έχω ξανακούσει ούτε από δικαστή, ούτε από δικηγόρο. Κάτι θα ξέρουν κι αυτοί...εγώ απλά σας λέω ότι ακούγεται λάθος κι αν ήταν δικός μου γνωστός το άτομο που ανέλαβε τη διασκευή, θα του συνιστούσα να το αλλάξει. Για καλό το λέω, όχι για να το παίξω έξυπνη.

      Διαγραφή
    3. Ανώνυμος2/4/15 1:01 μ.μ.

      Εχετε δίκιο κυρία Δέντσικα. Το σωστό είναι ο, η, δικαστής

      Διαγραφή
  4. Πολύ καλή παράσταση ,όμορφα σκηνικά, και επίσης αρκετά διαδραστική μιας και το κοινό ήταν πραγματικά σε απόσταση αναπνοής από τους ηθοποιούς (πρώτη φορά πήγα στο συγκεκριμένο θέατρο), γεγονός που παρέσυρε τους θεατές να συμμετάσχουν και να "μπουν" στην υπόθεση του έργου.Αρκετό μυστήριο και ικανοποιητικό αίσθημα φόβου σε κάποια σημεία και γενικά αγωνία για την εξέλιξη των πραγμάτων.
    Πολύ καλή ερμηνεία από σχεδόν όλους τους συμμετέχοντες..Προσωπικά μου έμειναν σαν χαρακτήρες η δικαστής (αρχοντική και εκλεπτυσμένη παρουσία με την κατάλληλη ενδυμασία για την εποχή), ο στρατηγός Μακάρθουρ (με έντονο το στοιχείο του δράματος και της τρέλας σε κάποιες σκηνές) και ο Μπάτλερ (με καταπληκτική ερμηνεία σε μία σκηνή κορύφωσης).

    ΑπάντησηΔιαγραφή
    Απαντήσεις
    1. O Μπάτλερ στην αρχή μου φάνηκε πολύ ήρεμος και σκέφτηκα ότι θα είναι κάτι σαν κομπάρσος, γιατί η γυναίκα του ήταν πιο έντονη σαν προσωπικότητα. Ήταν ευχάριστη έκπληξη μετά που τον είδαμε να βγάζει τις αδυναμίες του και να σπάει. Θεωρώ πως από όλους τους ήρωες της παράστασης ήταν ο πιο συμπαθής.

      Διαγραφή
  5. Γεια σου Αλίκη!!! Σου έκανα tag!!! Πληροφορίες εδω: http://booksfrien.blogspot.gr/2015/03/blog-life-is-art-coffee-book-tag.html

    ΑπάντησηΔιαγραφή
    Απαντήσεις
    1. Ευχαριστώ πολύ Chryssa :) Και τώρα απαντάω στις ίδιες ερωτήσεις;;;

      Διαγραφή
    2. Τίποτα!!! <3 Ναι απαντάς στις ίδιες ερωτήσεις με τις δικές σου απόψεις. Και ετειμάσου και για άλλο γιατί σήμερα είναι τα πρώτα γενέθλια του μπλόγκ μου!!! Και θα κάνω εγω ενα ταγκ για αυτο!!! ;)

      Διαγραφή
    3. Αααα χρόνια πολλά για το μπλογκ σου :) Οκ, θα το κοιτάξω!!

      Διαγραφή
  6. Ανώνυμος5/2/16 2:35 μ.μ.

    Προσωπικά απορώ γιατί, ενώ όλοι οι ερασιτέχνες ηθοποιοί του εργαστηρίου το κ. Μαργαρίτη είναι (άλλος περισσότερο άλλος λιγότερο δεν έχει σημασία) επιπέδου, αυτός δεν χρησιμοποιεί έστω και περιστασιακά επαγγελματίες; Είναι οικονομικό το θέμα; (Εκφράζω απορία και μόνο.)

    ΑπάντησηΔιαγραφή
    Απαντήσεις
    1. Θα σε στενοχωρήσω αλλά το παρόν blog ασχολείται με βιβλία και με μια θεατρική παράσταση που ήταν από βιβλίο κι αυτή. Δεν είναι το blog του θεατρικού εργαστηρίου και δεν έχω καμία σχέση με αυτό. Αν θέλεις, μπορείς να επικοινωνήσεις με τον ίδιο τον κ.Μαργαρίτη, μπορώ να βρω το τηλέφωνό του αν θέλεις να εκφράσεις στον ίδιο την απορία σου και με το όνομά σου.

      Διαγραφή