Η ιστορία του Παρισιού μέσα από 6 βιβλία (και κάτι ψιλά)


Ο Αμερικανός συγγραφέας Έρνεστ Χέμινγουεϊ είπε κάποτε "Αν ήσουν αρκετά τυχερός ώστε να ζήσεις στο Παρίσι σαν νέος άντρας, τότε όπου και να πας για την υπόλοιπη ζωή σου, θα μένει μαζί σου, καθώς το Παρίσι είναι μια κινητή γιορτή". Επιβεβαιώνοντας τα λόγια του Χέμινγουεϊ, το Παρίσι είναι σαν ένα απίθανο γλέντι. Η πόλη της αγάπης είχε τα πάνω της και τα κάτω της κατά τη μακρά διάρκεια της ιστορίας, και δεν υπάρχει καλύτερος τρόπος για να τα γνωρίσει κανείς, παρά να διαβάσει γι' αυτά. Δείτε μια λίστα με 6 βιβλία και κάτι ψιλά, όπου ξετυλίγεται η ιστορία του Παρισιού και παίρνουμε μια γερή γεύση παρισινής ατμόσφαιρας.

"Η Παναγία των Παρισίων" του Βίκτορ Ουγκώ
Πέρα από την τραγική μονόπλευρη αγάπη του Κουασιμόδου για την Εσμεράλδα, ο Βίκτορ Ουγκώ περιέγραψε θαυμάσια και την Παναγία των Παρισίων. Τα περισσότερα από τα γεγονότα της ιστορίας πραγματοποιούνται μέσα στον καθεδρικό. Από το πρώτο ως το τελευταίο κεφάλαιο, βλέπουμε την κοινωνική κατάσταση του Παρισιού, με το πρόβλημα των κοινωνικών τάξεων, την πολιτιστική εξέλιξη, μέχρι και την προκατάληψη των ανθρώπων απέναντι στην εμφάνιση των άλλων. Όλοι αυτοί οι παράγοντες συνετέλεσαν στο να γίνει αυτό το βιβλίο μια μεγάλη επιρροή για ολόκληρες γενιές συγγραφέων.


"Ιστορία δύο Πόλεων" του Τσαρλς Ντίκενς
Αυτό το βιβλίο εστιάζει κυρίως στη μάχη ανάμεσα στους Γάλλους χωρικούς και τους αριστοκράτες, στα χρόνια που οδήγησαν στην επανάσταση. Παρά το ότι τοποθετείται και στο Λονδίνο, στο Παρίσι είναι που γίνεται η πιο δραματική εξέλιξη της ιστορίας. Ο κύριος Ντίκενς προσφέρει το εξαίσιο ταλέντο του για να φέρει στον αναγνώστη ένα άλλο Παρίσι, ίσως όχι τόσο ρομαντικό και φωτεινό όσο θεωρείται συχνά πως είναι, αλλά θρυμματισμένο στη θάλασσα της επανάστασης, αμφίβολο και μισητό. Παρόλα αυτά, υπάρχει ακόμη αγάπη και κουράγιο στην ιστορία, για να αναθερμάνει την καρδιά του αναγνώστη.


Άλλο ένα αριστούργημα του Βίκτορ Ουγκώ για το Παρίσι. Οι Άθλιοι διηγούνται την ατμόσφαιρα στο Παρίσι κατά τη διάρκεια της έξαρσης της εξέγερσης του 1832. Αυτό δεν είναι το παλιό Παρίσι με την γοτθική αρχιτεκτονική που περιγράφεται στην "Παναγία των Παρισίων". Αυτό είναι το μοντέρνο Παρίσι, όπου υπάρχουν όπλα, οδοφράγματα, νέοι άνθρωποι που αγωνίζονται για μια αλλαγή, και η χρυσή καρδιά του Γιάννη Αγιάννη μέσα σε όλο αυτό το χάος. Αυτό το εξαιρετικό μυθιστόρημα έχει παραμείνει δημοφιλές από την πρώτη στιγμή της κυκλοφορίας του, και έχει μεταφραστεί σε πάρα πολλές γλώσσες.


"Γαλλική Σουίτα" της Ιρέν Νεμιρόβσκι
Η είσοδος των γερμανικών στρατευμάτων στο Παρίσι.

Μετά την κατάληψη της Γαλλίας από τη Γερμανία, τον Ιούνιο του 1940, η Ιρέν Νεμιρόβσκι άρχισε να γράφει το μυθιστόρημά της. Δυστυχώς συνελήφθη από τους Ναζί και πέθανε προτού προλάβει να τελειώσει την όμορφη ιστορία της. Αν και η παρουσία του Παρισιού είναι περιορισμένη, εξακολουθεί να εμφανίζεται στο βιβλίο, αναπαριστώντας το φως της ελπίδας, όπου οι άνθρωποι ακόμη ερωτεύονται και πολεμάνε για τους αγαπημένους τους. Το βιβλίο διατηρήθηκε από την κόρη της Νεμιρόβσκι, πριν αναθεωρηθεί το 1998 κι έπειτα εκδοθεί το 2004.


"Στο café της χαμένης νιότης"
"Για να μη χάνεσαι στη γειτονιά"
"Η μικρή Μπιζού"
του Πατρίκ Μοντιανό
Edith Gerin, Paris, 1960

Ο σύγχρονος Γάλλος Νομπελίστας δεν γράφει, αλλά ζωγραφίζει πανέμορφες εικόνες και ταξιδεύει τον αναγνώστη στο Παρίσι του 1960, στις μνήμες και τις επιπτώσεις της Κατοχής, ανάμεσα σε μποέμ τύπους σε κάποιο καφέ, στη σκιά των περασμένων μέσα από μια νουάρ ατμόσφαιρα, στις στάσεις του μετρό, στο δάσος της Βουλόνης, στα μεγάλα βουλεβάρτα, τους σιδηρόδρομους και τις λεωφόρους, τα καμπαρέ και τους μαφιόζους. Οποιοδήποτε από τα τρία μικρά κομψοτεχνήματα του, αρκεί για να χαρίσει τον αέρα του Παρισιού στον αναγνώστη, ίσως όχι τόσο ρομαντικό όσο το σκέφτεται, αλλά σίγουρα όσο παριζιάνικο πραγματικά είναι.


Μια παρέα από πολιτικούς πρόσφυγες από κομμουνιστικές χώρες συναντιέται στο Παρίσι, διαμορφώνοντας μια σκακιστική λέσχη στο πίσω μέρος ενός μπιστρό. Ο αναγνώστης πλάι στον νεαρό πρωταγωνιστή, θα βρεθεί ανάμεσά τους, θα γνωρίσει τις ιστορίες τους και θα δει ένα Παρίσι καταφύγιο για πολλούς ανθρώπους από όπου κι αν έρχονται. Παράλληλα θα δει και την επίδραση του πολέμου της Αλγερίας στη ζωή των Παρισινών, όλους εκείνους τους Γάλλους που επέστρεψαν πίσω κι έχασαν σε μια νύχτα ολόκληρες τις περιουσίες τους. Ένα εκπληκτικό βιβλίο, που έχει ακούσει τα καλύτερα λόγια κι έχει αφοσιωμένο κοινό σ΄όλο τον κόσμο.


"Η Εποχή των Κερασιών" του Νικολά Μπαρό
Τελευταίο και για να χαλαρώσει λίγο το κλίμα, το βιβλίο αυτό μας μεταφέρει στο Παρίσι του σήμερα, στον τρόπο ζωής των Παρισινών, στη ρουτίνα και την καθημερινότητά τους. Ένα μικρό γαλλικό εστιατόριο, μια απογοητευμένη ηρωίδα που βρίσκει τη σωτηρία της στις σελίδες ενός βιβλίου που αγόρασε τυχαία, ένας μυστηριώδης συγγραφέας και μια γλυκιά ιστορία αγάπης που εκτυλίσσεται σε αυτό ακριβώς το Παρίσι που έχουμε στο μυαλό μας όταν το ονειρευόμαστε. Η ατμόσφαιρα θυμίζει Αμελί, η ιστορία κυλάει ευχάριστα σαν ρομαντική κωμωδία, και ο απόηχος είναι τρυφερός και άκρως γαλλικός. 

Εσείς ποιο βιβλίο θα θέλατε να προσθέσετε στην παραπάνω λίστα; 
Ποιο βιβλίο σας ταξίδεψε στο Παρίσι; 
Και ποιο ήταν εκείνο που σας έμαθε λίγη από την ιστορία του;

17 σχόλια

  1. Πολύ ωραίο άρθρο Αλίκη! Αυτά που μου άρεσαν πολύ είναι του Μοντιανό γιατί είναι πολύ καλό και σε ταξιδεύει σε ένα Παρίσι νοσταλγικό και ξεχασμένο...

    ΑπάντησηΔιαγραφή
    Απαντήσεις
    1. Μου άρεσε πολύ η γραφή του από τη "Βίλα της θλίψης" αλλά η ιστορία δε μου άρεσε. Θα ήθελα πολύ να διαβάσω κάτι άλλο δικό του, κατά προτίμηση κάποιο από αυτά στο Παρίσι, που είναι και πιο γνωστά.

      Διαγραφή
    2. Το καφέ της Χαμένης Νιότης και η Μικρή Μπιζού είναι καταπληκτικά!

      Διαγραφή
    3. Το καφέ και τη γειτονιά θα ήθελα να διαβάσω, από τις περιγραφές δηλαδή, αλλά έχω την εντύπωση πως η Μπιζού είναι το καλύτερό του.. το συναντώ πολύ συχνά.

      Διαγραφή
  2. Ανώνυμος15/4/16 11:18 μ.μ.

    Δεν γνωρίζω κάποιο άλλο.Από αυτα που αναφέρεις εχω διαβάσει την Παναγία των Παρισίων τους Αθλιους που είναι απο τα πιο αγαπημένα μου και το η Εποχή των κερασιων που δεν με ξετρελανε και τόσο.Θέλω πολύ να διαβασω την ιστορία δυο πόλεων αλλά δεν βρίσκω πουθενά είναι εξαντλημενο.Μάλλον θα το πάρω απο την βιβλιοθήκη.

    ΑπάντησηΔιαγραφή
    Απαντήσεις
    1. Αχ, κρίμα, ίσως σε κάποιο παλαιοβιβλιοπωλείο ή κάτι τέτοιο. Πιστεύω κάτι τέτοια βιβλία θα έπρεπε να υπάρχουν. Εγώ έψαχνα και το Παλαιοπωλείο του Ντίκενς, επίσης εξαντλημένο. Τουλάχιστον στις βιβλιοθήκες θα υπάρχουν, λογικά...

      Διαγραφή
  3. Τι όμορφο θέμα! Μας ταξίδεψες στο Παρίσι, Αλίκη μου! Btw νομίζω επιβάλλεται να διαβάσω επιτέλους τη "Λέσχη των αθεράπευτα αισιόδοξων".

    ΑπάντησηΔιαγραφή
    Απαντήσεις
    1. Ναι, επιβάλλεται! Θα το λατρέψεις!! Κι εγώ νιώθω πως πια επιβάλλεται να διαβάσω την Παναγία των Παρισίων.

      Διαγραφή
  4. Υπέροχο άρθρο! Όλα τα μεγάλα κινήματα που εξαπλώθηκαν στην Ευρώπη και τον κόσμο από τον Μεσαίωνα και μετά, στο Παρίσι γεννήθηκαν. Ευτυχώς υπάρχουν σπουδαία λογοτεχνικά έργα για να τα ταξιδέψουμε σ' εκείνες τις εποχές. Από τα παραπάνω, έχω διαβάσει τον αξεπέραστο Ουγκώ και το "Η Εποχή των Κερασιών" που δεν είναι βέβαια κανένα αριστούργημα, αποπνέει όμως αυτή τη γλυκιά ατμόσφαιρα της παρισινής ζωής.Αν είμαι τυχερή, θα το επισκεφτώ μια μέρα

    ΑπάντησηΔιαγραφή
    Απαντήσεις
    1. Με αυτό το όνειρο ζω κι εγώ!! Μια μέρα πρέπει να επισκεφτώ το Παρίσι (και μετά να πηγαίνω συχνά, έτσι για βόλτα! Ή ονειρευόμαστε ή όχι :P )

      Γι' αυτή τη γλυκιά παρισινή ατμόσφαιρα το συμπεριέλαβα, γιατί στην πραγματικότητα δεν έχει καθόλου στοιχεία της ιστορίας του Παρισιού μέσα. :)

      Διαγραφή
  5. Πολύ ωραίο το άρθρο Αλίκη και κλασσικές αξίες τα βιβλία που προτείνεις!

    Θα μου επιτρέψεις μια διόρθωση και μια παρατήρηση. Η φωτογραφία με την παρέλαση δεν είναι από την είσοδο των γερμανών στο Παρίσι αλλά από την απελευθέρωση του Παρισιού (απεικονίζονται αμερικανικά στρατεύματα). Η παρατήρηση έχει να κάνει με την εποχή των Αθλίων, πιστεύω ότι πρέπει να διευκρινήσεις ότι η επανάσταση δεν αφορά τη γνωστή μας Γαλλική Επανάσταση του 1789 αλλά την εξέγερση του Παρισιού τον Ιούνιο του 1832.

    ΑπάντησηΔιαγραφή
    Απαντήσεις
    1. Ευχαριστώ πολύ Μιχάλη, θα τα διορθώσω :) Πράγματι, πρόκειται για την απελευθέρωση, θα βρω μια παρόμοια με την είσοδο των Γερμανών.

      Διαγραφή
    2. Μια χαρά είναι τώρα! Άμα σου πω ότι η Γαλλική Σουίτα μου είχε διαφύγει; Μπαίνει στη λίστα με τα υπόψιν πάραυτα!

      Διαγραφή
    3. Δεν το έχω διαβάσει ακόμη, έχω ακούσει τα καλύτερα για την ταινία όμως.

      Διαγραφή
  6. Ανώνυμος27/6/16 11:13 μ.μ.

    Ο Victor Hugo πέρα από τους "Άθλιους" και την "Παναγία των Παρισίων" έχει γράψει ένα ακόμα αριστούργημα, κατά τη γνώμη μου. Είναι το "1793", αν και ίσως να είμαι εκτός θέματος γιατί αυτό εκτυλίσσεται στην πρωτεύουσα ελάχιστα. Κυρίως, στη Βανδέα και στη Βρετάνη. Είναι όμως ένα εξαιρετικό βιβλίο για όποιον ενδιαφέρεται να μάθει παραπάνω πληροφορίες για τη Γαλλική Επανάσταση. O Hugo για να γράψει αυτό το βιβλίο λέγεται ότι ξόδεψε χρόνια συλλέγοντας ιστορικά στοιχεία για την εποχή εκείνη, τα οποία συνδύασε με μυθοπλασία. Ήταν ένα βιβλίο που το δούλευε και το προετοίμαζε εφ'όρου ζωής.

    Ένα άλλο που με έχει ταξιδέψει σε διάφορες γωνιές του Παρισιού και αποτελεί επίσης ένα εγκώμιο για την πανέμορφη αυτή πόλη, αλλά και γενικότερα για την Ευρωπαϊκή κουλτούρα, είναι ο "Τροπικός του Καρκίνου" του μισητού από τους συμπατριώτες του, του Αμερικανού, Henry Miller. Είναι κι αυτός ένας από τους τόσους συγγραφείς που πέρασε κάποια χρόνια της ζωής του εκεί, ξενερωμένος καθώς ήταν από την πατρίδα του.

    Ο Emile Zola είναι επίσης ενας συγγραφέας που κάποιες από τις ιστορίες του έχουν γραφτεί με ήρωες Παριζιάνους. Βρίσκει κανείς διάφορα στοιχεία για τον τρόπο ζωής των παριζιάνων στην "Ταβέρνα", αλλά και τη "Νανά".

    Σε διάφορες κριτικές επίσης, έχω ακούσει και για άλλα δυο βιβλία που αποτελούν ύμνους στην πόλη του φωτός, το "Μια κινήτη Γιορτή" του Hemingway και το "Ζωή, οδηγίες χρήσης" του Goerge Perec. Τα έχω κι αυτά στα υπ'όψιν για το μέλλον, όπως και αυτά που αναφέρεις στο άρθρο σου.

    ΑπάντησηΔιαγραφή
    Απαντήσεις
    1. Του Ουγκώ το επόμενο που θα ήθελα να διαβάσω είναι η Παναγία. Έχω ακούσει πως έχει κάποιες κουραστικές περιγραφές της παρισινής αρχιτεκτονικής, αλλά δε ξέρω κατά πόσο θα με κουράσουν. Το 1793 είναι σε μορφή μυθιστορήματος όπως τα άλλα του έργα; ή πιο "εγκυκλοπαιδικό";

      Δεν ήξερα ότι είχαν θέματα με τον Μίλλερ, γιατί έτσι; Τη Νανά του Ζολά θέλω να τη διαβάσω οπωσδήποτε. Με έμφαση στους ήρωες και στον τρόπο ζωής έγραψε και ο Μπαλζάκ, αν και έχω διαβάσει μόνο την Ευγενία Γκραντέ, που είναι στα πλαίσια της ζωής στην επαρχία.

      Την κινητή γιορτή του Χέμινγουεϊ νόμιζα την είχα βάλει στη λίστα, πράγματι κι αυτός αγαπούσε το Παρίσι :)

      Διαγραφή
  7. Λείπει το "Το Παρίσι δεν τελειώνει ποτέ" του Ενρίκε Βίλα Μάτας.

    ΑπάντησηΔιαγραφή