Η σχέση μου με την κλασσική λογοτεχνία δεν ήταν πάντα καλή. Μικρή την απέφευγα αντιδραστικά, εν μέρει πιστεύω επειδή στο σχολείο μας πρότειναν φυσικά τα Ψηλά Βουνά, και τα Ματωμένα Χώματα και το Παραμύθι Χωρίς Όνομα, που μπορεί μεν να είναι κλασσικά ελληνικά αριστουργήματα (ακόμα δεν τα έχω διαβάσει) αλλά δεν ξέρω κατά πόσο έχουν ενδιαφέρον για ένα παιδί του 21ου αιώνα όταν έχει τόσες πολλές άλλες επιλογές πολύ πιο διασκεδαστικές κι ευχάριστες. Έτσι κατέληξα να αποφεύγω τα κλασσικά στο σύνολό τους, και να πιστεύω πως είναι τόσο βαρετά, που κανείς δεν τα διαβάζει στην πραγματικότητα, πέρα από μερικούς λόγιους περίεργους. Η σχέση μου με την κλασσική λογοτεχνία θεωρώ πως άλλαξε από δύο λόγους:
Το φόρουμ "Λέσχη του Βιβλίου" και τις εκδόσεις 4Π.
Όταν παλιότερα πρωτογράφτηκα στο φόρουμ αυτό, είχα βάλει για υπογραφή ένα γνωμικό του Μαρκ Τουέιν "Κλασσικό είναι ένα βιβλίο που όλοι υμνούν αλλά κανένας δεν έχει διαβάσει". Και το πίστευα ακράδαντα! Σήμερα αναρωτιέμαι... τι σκεφτόταν όταν το είπε; Ο κόσμος του βιβλίου διαβάζει, φυσικά, και κλασσικά και σε μεγάλο βαθμό μάλιστα. Το έμαθα γρήγορα αυτό από τα μέλη του φόρουμ που υμνούσαν γνωστά κλασσικά, που είχαν διαβάσει, και με επηρέασαν θετικά να δοκιμάσω κι εγώ μερικά.
Οι εκδόσεις 4Π από την άλλη, εκείνες οι φανταστικές εκδόσεις μεγάλων κλασσικών σε πανέμορφα αντίτυπα με σκληρό εξώφυλλο και εκπληκτικές μεταφράσεις σε ασυναγώνιστες τιμές (τόσα χρόνια τηλεόραση μαθαίνεις να μιλάς σαν διαφήμιση...) μου έδωσαν τη δυνατότητα να αποκτήσω κάποια βιβλία που πιστεύω αλλιώς θα αργούσα να ψάξω και να ανακαλύψω πως είναι από τα πιο αγαπημένα μου. Αν και το πρώτο κλασσικό που διάβασα ήταν από τις εκδόσεις Κέδρος, "Οι μεγάλες προσδοκίες" του Ντίκενς, σε μια επίσης πανέμορφη σκληρόδετη έκδοση, που επίσης είχα πάρει σε πολύ χαμηλή τιμή από την Πρωτοπορία (υποθέτω πως συνδέω το κλασσικό με το σκληρό εξώφυλλο και το προτιμώ έτσι).
Το κλασσικό βιβλίο το χωρίζω σε δύο κατηγορίες: το αριστούργημα και του μουσείου. Στη δεύτερη κατηγορία τοποθετώ όλα εκείνα τα βιβλία που έχουν γίνει κλασσικά γιατί ήταν τα πρώτα βιβλία στο είδος τους, γιατί περιγράφουν κάτι πρωτόγνωρο για την εποχή που γράφτηκαν και γιατί ίσως σόκαραν το αναγνωστικό κοινό τους τότε, μπορεί να απαγορεύτηκαν κιόλας.
Στην πρώτη κατηγορία τοποθετώ όλα εκείνα τα βιβλία που τόσα χρόνια μετά διαβάζονται ακόμα με την ίδια μανία, μιλάνε με το ίδιο πάθος στην ψυχή του αναγνώστη και έχουν όλα εκείνα τα στοιχεία τα απαραίτητα για να είναι ένα βιβλίο ένα υπέροχο διαμάντι στην ιστορία της λογοτεχνίας. Αυτά τα δεύτερα ανήκουν σε ένα από τα αγαπημένα μου ήδη βιβλίων γιατί:
- Λατρεύω να ταξιδεύω σε άλλες εποχές, να γνωρίζω τα ήθη, τα έθιμα, την κουλτούρα σα να ταξιδεύω στο χρόνο, και με πολλές περισσότερες λεπτομέρειες απ' όσες θα μου δώσει μια ταινία.
- Επιπλέον μου αρέσει πολύ να φαντάζομαι άλλους ανθρώπους σε άλλες εποχές να διαβάζουν το ίδιο βιβλίο με μένα, ανθρώπους που είχαν εντελώς διαφορετικές συνήθειες, ζούσαν με τελείως διαφορετικές συνθήκες, αλλά ένιωθαν τα ίδια συναισθήματα με μένα διαβάζοντας τις ίδιες γραμμές.
- Δεν είναι απαραίτητα μελό, πολλές φορές ένα κλασσικό βιβλίο είναι ευχάριστο και γεμάτο με το ιδιαίτερο χιούμορ του συγγραφέα, διαβάζεται γρήγορα και ευχάριστα μεταφέροντας ακόμα και πιο "βαριά" ζητήματα επιδέξια και χωρίς να κουράζει.
- Διαβάζοντας ένα καλό ποσοστό κλασσικών, μπορεί κανείς να αντιληφθεί αναφορές και συνήθειες που έχουν περάσει στην καθημερινή μας ζωή, στην κουλτούρα μας αλλά και στη νεώτερη λογοτεχνία εδώ και χρόνια και δεν πρόσεχε καν παλιότερα. Μπορεί να βρει ομοιότητες με κάποιο σύγχρονο αγαπημένο, και να ανακαλύψει πως πάνω σε κάποιο κλασσικό βασίστηκε.
- Είναι σχεδόν σίγουρο πως θα διαβάσω ένα καλό βιβλίο. Σπάνια διάβασα κάτι κλασσικό που με απογοήτευσε. Συνήθως ένα βιβλίο που μένει στην ιστορία, μένει στην ιστορία για κάποιο λόγο, και ο λόγος αυτός (όταν δεν πρόκειται όπως είπα παραπάνω για κλασσικό του μουσείου) είναι πως το βιβλίο είναι φοβερό!
- Είναι ένα ευχάριστο μάθημα ιστορίας, μπορείς να μάθεις και να συγκρατήσεις στη μνήμη σου πολύ πιο εύκολα ιστορικά γεγονότα όταν είναι βουτηγμένα μέσα σε μια ιστορία που παρακολουθείς και αδημονείς για την εξέλιξή της, παρά μέσα από καθαρά ιστορικά βιβλία (εκτός αν είσαι από αυτούς που προτιμούν να διαβάζουν εγκυκλοπαίδειες).
- Όταν τελειώνω ένα κλασσικό (ιδίως ένα μεγάλο κλασσικό, είτε σε μέγεθος είτε σε αξία) νιώθω πως έχω εμπλουτίσει σημαντικά τον εαυτό μου και τη βιβλιοθήκη μου. Δεν πρόκειται απλά για ένα βιβλίο που με διασκέδασε, χωρίς να θέλω να μειώσω και αυτά τα βιβλία βέβαια, είναι ένα βιβλίο που μου έμαθε κάτι, που δε θα ξεχάσω εύκολα και που θα φέρνω ξανά και ξανά στο μυαλό μου, αναλογικά και με το πόσο με στιγμάτισε!
- Είναι πολυεπίπεδα βιβλία και ξέρω πως αν κάποια στιγμή πάρω την απόφαση να ξαναδιαβάσω ένα κλασσικό, ίσως μετά από χρόνια, θα μου δώσει άλλα πράγματα που δεν πρόσεξα την πρώτη φορά.
Το κακό με το κλασσικό βιβλίο, για μένα, είναι πως μοιάζει με μεγάλη και σοβαρή σχέση. Όταν το τελειώσω δε θέλω να διαβάσω άμεσα ένα ακόμα κλασσικό, νιώθω πως θα το σβήσω γρήγορα από τη μνήμη μου και θα το αντικαταστήσω με κάτι που ασυναίσθητα θα κάνω σύγκριση και δεν το θέλω αυτό. Έτσι πολλές φορές αφήνω ένα καλό χρονικό διάστημα ανάμεσα στις κλασσικές αναγνώσεις μου, που το καλύπτω με πιο ανάλαφρα βιβλία, με κάποιο αστείο ή με κάποιο βιβλίο φαντασίας ή ακόμη με κάποιο εφηβικό ανάγνωσμα (έχω και τη φοβία ότι κάποια στιγμή θα τελειώσουν όλα τα κλασσικά που θέλω να διαβάσω!!).
Το "κλασσικό βιβλίο" είναι ένα μεγάλο θέμα που αν ανοίξει σε συζήτηση μεταξύ βιβλιοφάγων δεν κλείνει εύκολα. Υπάρχουν βέβαια και εκείνοι που δεν το αγαπούν ιδιαίτερα (προσωπικά πιστεύω πως απλά δεν βρήκαν εκείνο το κλασσικό που θα τους αλλάξει άποψη, κι αυτό γιατί κάποτε ανήκα κι εγώ σε αυτή την κατηγορία).
Εσείς σε ποια κατηγορία ανήκετε; Σ' εκείνους που αγαπούν την κλασσική λογοτεχνία ή εκείνους που την αποφεύγουν και γιατί; Και ποιο είναι το αγαπημένο σας κλασσικό βιβλίο;
12 σχόλια
Αγαπώ την κλασική λογοτεχνία!Λατρεύω όλη αυτή την ατμόσφαιρα άλλης εποχής και μου αρέσει πάρα πολύ να έρχομαι σε επαφή με τους ανθρώπους και τις συνήθειες μιας εποχής.Πολλοί συνδέουν την κλασική λογοτεχνία με κουραστικά βιβλία υπάρχουν όμως και κλασσικά βιβλία που απολαμβάνεις όντως να τα διαβάζεις.Επίσης νομίζω πως πρέπει να δώσεις μια ευκαιρία στο ''Παραμύθι χωρίς όνομα" το οποίο είναι ένα υπέροχο αλληγορικό ανάγνωσμα.
ΑπάντησηΔιαγραφήΗ αληθεια ειναι πως δεν πολυδιαβαζω Ελληνες συγγραφεις.. οταν θα το παρω αποφαση ισως του δωσω μια ευκαιρια :) Το εχω αλλωστε!
ΔιαγραφήΤο θέμα είναι ότι για να φανερωθεί η αξία ενός λογοτεχνικού έργου πρέπει να περάσει χρόνος. Και διαβάζοντας κλασική λογοτεχνία είσαι σίγουρη πως δεν χάνεις το χρόνο σου. Επίσης, διαβάζοντας τα αριστουργήματα της κλασικής λογοτεχνίας σε βοηθάει να αξιολογείς τη σύγχρονη λογοτεχνία. Θα σου πρότεινα να διαβάσεις ένα βιβλίο που εξυμνεί την κλασική λογοτεχνία το Γιατί να διαβάζουμε τους κλασικούς. Ευτυχώς ξεκίνησα να διαβάζω κλασικούς σε μικρή ηλικία, μεγαλώνοντας νομίζω ότι δυσκολεύομαι να έχω τη συγκέντρωση που χρειάζεται ο Ντοστογιέφσκι, ο Τολστόι, ο Κάφκα κι όλη η υπόλοιπη παρέα.
ΑπάντησηΔιαγραφήΜ' αρέσουν πολύ οι αναρτήσεις σου!
Σ' ευχαριστω πολυ :) Θα το κοιταξω το βιβλιο που λες. Πραγματι, οταν διαβαζεις κατι κλασσικο σιγουρα δε χανεις το χρονο σου!!
ΔιαγραφήΔεν έχω διαβάσει πολλά βιβλία κλασσικής λογοτεχνίας. Πρώτον, γιατί μου αρέσει η εφηβική και μεταφυσική λογοτεχνία περισσότερο και νιώθω ότι δεν υπάρχει αρκετός χρόνος για να τα διαβάσω όλα. Ο δεύτερος λόγος που νομίζω ότι τα αποφεύγω είναι η γλώσσα. Τις περισσότερες φορές προτιμώ να διαβάζω στα Αγγλικά, αν το πρωτότυπο έχει γραφτεί στα Αγγλικά και βρίσκω τα "παλιά" Αγγλικά λίγο κουραστικά ως προς το ύφος, τις περιγραφές και ίσως κάποιες λέξεις.
ΑπάντησηΔιαγραφήΣκοπος ειναι να διαβαζουμε βιβλια που μας αρεσουν (κι εγω αγαπω πολυ και τα κλασσικα!!) Η γλωσσα πραγματι ειναι δυσκολη αν διαβαζεις στο πρωτοτυπο, καποτε ειχα προσπαθησει να διαβασω Οστεν στο πρωτοτυπο και συντομα τα παρατησα.. Παντως οταν καποια στιγμη διαβασεις ενα κλασσικο που θα σου αρεσει, θα το λατρεψεις!! ;)
Διαγραφήδεν κουραζομαι να τα διαβάζω, ακομα και νατα ξαναδιαβάζω. Αγαπημένο δύσκολα θα ξεχωρίσω αλλά ως κολλημένη με τους ρώσους κλασσικους το Πόλεμος και Ειρήνη ή οι Αδερφοι Καραμαζωφ θα κόψουν το νήμα :)
ΑπάντησηΔιαγραφήΕχω διαβάσει το μισο Πόλεμο και Ειρήνη και τωρα τελευταία (και λογω της περσινης σειρας) σκέφτομαι να το πιασω να το τελειωσω.. γενικά για κάποιο λόγο τους έχω πάρει απο φοβο τους Ρώσους.
ΔιαγραφήΕγώ πάλι, εντελώς αντίθετα από εσένα, γαλουχήθηκα με τα κλασσικά από μικρή κι ανακάλυψα τη λογοτεχνία φαντασίας ως μεγάλη, από ένα μπλογκ. Πιστεύω ότι πολύ μεγάλο μέρος της κλασσικής λογοτεχνίας πολύ δικαίως θεωρείται σπουδαιότατο. Το αγαπημένο μου, ή τελοςπάντων από τα αγαπημένα μου κλασσικά βιβλία είναι οι άθλιοι, του Ουγκώ. Σου προτείνω πάντως να διαβάσεις και το παραμύθι χωρίς όνομα! Είναι πραγματικά καταπληκτικό!
ΑπάντησηΔιαγραφήΑπο τα ωραιότερα βιβλία που έχω διαβάσει οι Άθλιοι!! Και γενικά το έχουν αγαπησει οσοι το έχουν διαβάσει. Τι να σου πω, για το Παραμύθι ακομα δεν εχω ψηθει...
ΔιαγραφήΑσχολούμαι με το κλασσικό μπορώ να πω ήδη από αρκετά μικρή ηλικία και ποτέ δεν έπαψα να το λατρεύω και να το διαβάζω παθιασμένα. Θα πιαστώ από το συγκεκριμένο επιχείρημα προκειμένου να παραθέσω και τους δικούς μου λόγους που το προτιμώ : πως είσαι πάντα σίγουρη πως θα διαβάσεις ένα καλό βιβλίο. Πράγματι, μπορείς να 'σαι βέβαιος, σχεδόν πάντοτε, ότι διαβάζοντας κλασσική λογοτεχνία δεν χάνεις τον χρόνο σου ενώ παράλληλα καλλιεργείσαι σε ατομικό επίπεδο, ενισχύοντας και την εικόνα σου όσον αφορά τους ανθρώπους γύρω σου ,εφόσον νιώθεις μεγαλύτερη αυτοπεποίθηση όταν καταπιάνεσαι με κάτι που θεωρείται διαχρονικό , με αναμφισβήτητη αξία και κύρος, δύσκολο και προκλητικό, στενά συνδεδεμένο με την ''ανώτερη'' τάξη στο παρελθόν, τους ακαδημαϊκούς, τους ανθρώπους του πνεύματος (κατ' επέκταση και λίγο <> αφού μπορεί εύκολα να οδηγήσει κάποιον στον ελιτισμό και στην ανάπτυξη συμπλεγμάτων ανωτερότητας). Μερικοί απλώς ικανοποιούμαστε με το ότι κάναμε κάτι που αποφεύγει η πλειοψηφία.
ΑπάντησηΔιαγραφήΒέβαια, η ενασχόληση με το κλασσικό επιπροσθέτως ενισχύει το οπλοστάσιό σου από γενικές γνώσεις και πολιτισμικές παραπομπές και σε βοηθάει σημαντικά να μην τα χάνεις και να νιώθεις μια κάποια περηφάνια όταν κάποιος αναφερθεί σε ένα διάσημο και πολυμελετημένο θέμα που αναπτύσσεται σε ένα βιβλίο που έχεις διαβάσει. Εμένα προσωπικά ως έφηβη με βοηθούσε να νιώθω λιγότερη ανασφάλεια σχετικά με αυτά που αγνοούσα μέχρι τότε για τον κόσμο μου.
Τέλος, ίσως πολλοί δεν το καταλαβαίνουν, αλλά ήθελα να επισημάνω ότι μερικές φορές υπάρχουν όντως ''βαρετά'' πράγματα που αξίζουν τον κόπο. Βαριέμαι τον Ντοστογιέφσκι και τον Κάφκα για παράδειγμα. Αλλά κάθε φορά πιάνω τον εαυτό μου να αναφωνεί κλείνοντας την τελευταία σελίδα των βιβλίων τους '' αριστούργημα'' λησμονώντας το γεγονός πως η ανάγνωση μου κόστισε ώρες ολόκληρες απόλυτης πλήξης. Βέβαια, υπάρχουν και ευχάριστα κλασσικά ,που δεν μπορείς να αφήσεις και δεν θα πρεπε να αγνοούνται ως ψυχαγωγία επειδή φέρουν τον τίτλο του κλασσικού.
Πολλά συγχαρητήρια ,εξαίρετο άρθρο, χαίρομαι να βλέπω ανθρώπους να δημιουργούν πλατφόρμες που δίνουν το βήμα για συζήτηση γύρω από τόσο ποιοτικά θέματα.
Μου ξύπνησες ένα παλιό κι αγαπημένο μου άρθρο και σ' ευχαριστώ πολύ γι' αυτό. Συμφωνώ τόσο πολύ πως ακόμα και ένα "βαρετό" κλασσικό έχει κάτι να δώσει (βέβαια, δεν έχω τις καλύτερες αναμνήσεις από την ανάγνωση της Δίκης του Κάφκα) και πράγματι αξίζει κάθε ένα από αυτά για τη γραφή του. Νιώθω πως ποτέ κανείς δε θα τους φτάσει τους κλασσικούς στη γραφή ή κι αν τους φτάσουν κάποιοι σύγχρονοι, θα είναι λίγοι.
ΔιαγραφήΣε ευχαριστώ ιδιαίτερα για τα καλά σου λόγια, και θα σου πω πως έχω βάλει ένα στόχο για τη νέα χρονιά, να διαβάσω λίγα περισσότερα κλασσικά βιβλία (από αυτά τα πιο γνωστά τουλάχιστον) κάπως σαν πείραμα, για να δω αν και πόσο η ανάγνωσή τους θα με αλλάξει σαν άνθρωπο.